Destekten yoksun kalma tazminatı, kişiler hayattayken, çocuklarına, eşlerine, anne – babalarına,…. Destek oldukları kişiler mevcuttur. Bu destek veren kişilerin ölümüyle beraber, kişinin desteği de ortadan kalkar. Destek alan kişi/kişilerin aldıkları desteğin ölüm nedeniyle ortadan kalkması halinde, destek alan kişilerin talep edebileceği tazminat türüdür.
Destekten yoksun kalma tazminatı, tazminat hukuku genel başlığı altında değerlendirilir.
TBK.MADDE 53’e göre;
Ölüm – Ölüm hâlinde uğranılan zararlar özellikle şunlardır:
- Cenaze giderleri.
- Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar.
- Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar.
İçerik
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Şartları Nelerdir?
Destekten yoksun kalma zararları ile bedensel zararlar, bu Kanun hükümlerine ve sorumluluk hukuku ilkelerine göre hesaplanır.
Kısmen veya tamamen rücu edilemeyen sosyal güvenlik ödemeleri ile ifa amacını taşımayan ödemeler, bu tür zararların belirlenmesinde gözetilemez; zarar veya tazminattan indirilemez.
Hesaplanan tazminat, miktar esas alınarak hakkaniyet düşüncesi ile artırılamaz veya azaltılamaz.
Destekten yoksun kalma tazminatını, ölen kişinin sağlığında maddi destek sağladığı kişiler alabilirler.
Bu hak sahibi kişiler, ölen bireyin aile yakınları olabileceği gibi aralarında hiçbir kan bağı bulunmayan kişiler de destekten yoksun kalan kişiler olarak değerlendirilebilir.
Yalnız bu kişilerin, destekten yoksun kalma tazminatını talep edebilmeleri için, vefat eden kişiden yaşamını sürdürürken, maddi destek aldıklarını ispatlayabilmeleri şarttır.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatında Zamanaşımı Durumu
Destekten yoksun kalma tazminatı davası isteminin zamanaşımı süresi, zararın ve tazminat yükümlüsünün öğrenilmesinden itibaren 2 yıl içinde açılmalıdır.
Haksız fiillerde, zararın meydana geldiği tarih ile olay tarihi her zaman paralellik arz etmez. Olay meydana geldikten çok daha sonra zarar meydana gelebilir.
Örneklendirmek gerekirse; trafik kazası geçiren bir kişi kaza sebebiyle uzun yıllar komada/bitkisel hayatta kalabilir, ölüm yıllar sonra gerçekleşebilir, ölümün gerçekleştiği anda, destekten yoksunluk tazminatı davası için zamanaşımı süresi bu tarihten itibaren başlayacaktır.
Tazminat yükümlüsü veya zarar sonradan öğrenilse bile, her durumda destekten yoksun kalma nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası açma hakkı 10 yıllık genel zamanaşımı süresine tabidir.
Ayrıca bu duruma ilişkin olarak, bir de ceza zamanaşımı süreleri mevcuttur. Bu sürelerin işletilebilmesi için, tazminat davasına konu eylemin aynı zamanda bir suç teşkil etmesi gerekir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Hesaplama
Destekten yoksun kalma tazminatının hesaplaması birçok parametreyi içerir. Vefat eden kişinin yaşı, bakiye ömür süresi (Yaş tabloları baz alınır.), eğitim durumu, mesleği, aldığı ücret, işlemiş dönem ücreti, işleyecek dönem ücreti, meydana gelen olaydaki kusur durumu, medeni durumu, geride kalan kişi ya kişilerin yaşı, geride kalan kadının evlenme ihtimali, …, gibi birçok değerin bilinmesiyle mümkün olacaktır.
İlgili aktüer hesaplamaları, alanında uzman aktüer bilirkişiler, hukukçu bilirkişiler tarafından yapılmakta, dosyaların seyrini değiştirmektedir.
“Mahkemece, hükme esas alınan 27.02.2012 tarihli tazminat raporunda, davacı M.’nin muhtemel bakiye ömür süresi CSO 1980 yaşam tablosuna göre 57 yıl üzerinden hesaplama yapılmıştır. Yargıtay’ın yerleşik uygulamasına göre, muhtemel yaşam sürelerinin tespitinde PMF tablosu uygulanmakta olup bu durumda savacı M.’nin bakiye ömrü 53 yıl olacaktır. Yargıda çok uzun yıllar “sabit taksitli rant” formülleriyle yapılan hesaplar geçerli sayılmış iken Yargıtay, 1993 Ankara Sempozyumunda varılan uzlaşı sonucu “progressif rant” olarak adlandırılan, kolay anlaşılır, basit bir hesaplama yöntemini uygulamaya koymuştur. Yaşam tablosu ise: halen yargıda ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nda uygulanması zorunlu olan PMF 1931 Yaşam Tablosudur. Bu tablonun yasal dayanağı 506 Sayılı Yasa’nın 22. Maddesi olup, iş kazalarıyla meslek hastalıkları ve Analık Sigortaları hakkında 4722 Sayılı Kanun’a ek olarak (Çalışma Bakanlığı ile Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından birlikte) hazırlanmış ve 1965 yılında yürürlüğe konulmuştur. Her ne kadar, 5510 sayılı yeni Sosyal Güvenlik Yasasında paralel bir hüküm bulunmamakta ise de geçici 3. madde hükmü gereğince bir ifade ile SGK ile yargı PMF – 1931 yaşam tablosuna göre gelir bağlamaya ve tazminat hesaplamaya devam edecektir. Tazminat, davalarında, okyanus ötesi bir ülke olan ABD’nin CSO 1980 yaşam tablolarının (mortalite) kullanılmak istenilmesinin yasal dayanağı bulunmamaktadır. O halde mahkemece, PMF – 1931 yaşam tablosu esas alınarak belirlenecek tazminata hükmedilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile fazla miktarda tazminata hükmedilmesi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2013 / 16442 Karar)”
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Davası Nasıl Açılır?
Yeni düzenlemelerle beraber, sigorta şirketlerine başvuru ön koşuluna ek olarak, arabuluculuk kurumuna başvuru da zorunlu hale getirilmiştir.
Sigorta başvurusu ve arabuluculuk başvurularının tamamlanmasının ardından, destekten yoksun kalma davası ikame edilebilir. İşbu dava, genel anlamda bir haksız fiil niteliğindedir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Davası Hangi Mahkemede Açılır?
İşbu dava, genel anlamda bir haksız fiil niteliğinde olduğundan, haksız fiillere ilişkin genel yetki kuralları burada da uygulanır. HMK. MADDE 16- (1) Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir. Sayılan tüm bu mahkemeler yetkilidir. Bunlardan herhangi birisinde, dava ikame edilebilir.
Destekten yoksun kalma tazminatında görevli mahkeme davanın konusuna göre belirlenir. Örneğin iş kazasından kaynaklı ölümlerde görevli mahkeme İş Mahkemeleri iken, trafik kazasından kaynaklı ölümlerde genel yetkili Mahkeme olan Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir, sigorta şirketlerinin sürece dahil edildiği davalarda ise, görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemeleridir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Dava Dilekçesi
ŞENGÜLER HUKUK BÜROSU
KOCAELİ NÖBETÇİ ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ’NE
DAVACILAR : 1)
2)
VEKİLİ : Av.ESMA ŞENGÜLER(Adres Antettedir.)
DAVALI : 1-…………. SİGORTA A.Ş.
2- …………….
DAVA KONUSU : Trafik kazası sonucu destekten yoksun kalma nedeni ile 6100 sayılı HMK.’nın 107. Maddesi gereği şimdilik belirsiz olan alacağımız toplanacak deliller ve bilirkişi görüşü neticesinde arttırılmak ve fazlaya dair haklarımız saklı kalmak kaydıyla sigorta şirketinin temerrüde düştüğü tarihten itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte 2.500 TL maddi tazminat (davalı sigorta yönünden olay tarihindeki poliçe limiti aşılmamak kaydıyla) istemimizden ibarettir.
DAVA DEĞERİ : 2.500 TL (Harca esas değer)
AÇIKLAMALAR :
…….. tarihinde müteveffa…….. , ………….. plaka sayılı araç ile Kocaeli istikametinden gelip D-130 Devlet Karayolunu takiben Yalova istikametine seyir halinde iken Bahçecik tüneli çıkışına geldiği esnada karşıdan gelen aracın çarpması sonucu,müteveffanın direksiyon hakimiyetini kaybedip yolun sağ tarafında bulunan yaya kaldırımına çarpıp, savrulmasıyla meydana gelmiştir. İ
Meydana gelen kaza neticesinde müteveffa ………. trafik kazasına bağlı beyin travması geçirmiş;ağır yaralı olarak ve bilinci kapalı vaziyette öncelikli olarak ……….. götürülmüş,ilk müdahalesi burada yapılmıştır, kaza sonucu oluşan travma neticesinde hayatını kaybetmiştir.(Müteveffanın ilgili hastane raporlarının celbi talep olunur.)
Müteveffanın ölümü neticesinde geriye mirasçıları olarak eşi; ……. ve müşterek oğulları ……. kalmıştır.
Söz konusu kazaya ilişkin açılan kamu davası Kocaeli …….. Asliye Ceza Mahkemesi’nin ………. E. Sayılı dosyasında kazaya ilişkin süreç yürütülmüştür. Sanık, ………… dosya kapsamında ceza almıştır.
Müteveffa…………. , kaza tarihine kadar …. Şirketinde mühendis olarak çalışmakta idi.
Müvekkilim söz konusu kaza neticesinde manevi olarak yıkılmasının yanı sıra eşinin maddi desteğinden de yoksun kalmıştır. Oğlu dava açıldığı an itibariyle daha çok küçüktür ve bakıma muhtaçtır.
Destekten yoksun kalma tazminatı; 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 53 Maddesinin 3. Fıkrasında düzenlenmiş olup, “Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar” şeklinde bu tazminatı hüküm altına almıştır. Müvekkilim bu ölüm neticesinde müteveffanın desteğinden mahrum kalmıştır.
Hukuk Genel Kurulu’nun 15.06.2011 gün ve 2011/17-142 E. 2011/141 K. sayılı ve 20.04.2011 gün 2011/17-34 E., 2011/216 K. sayılı ilamlarında, mali sorumluluk sigortası ile sigortalı araç sürücüsünün veya işletenin mirasçılarının açtığı destekten yoksun kalma tazminatı davasından özetle sürücünün desteğinden yoksun kalanların üçüncü kişi olduğu kabul edilerek zorunlu mali sorumluluk sigortasıcısından tazminat talep edebilecekleri kabul edilmiştir.
Yaşanan trafik kazası nedeniyle maddi destekten yoksun kalan müvekkillerim adına davalı …… Sigorta A.Ş. ve kazaya sebebiyet veren ………… aleyhine işbu tazminat davasının açılması zorunluluğu hasıl olmuştur.
HUKUKİ SEBEPLER: 6098 sayılı TBK, HMK, 5684 sayılı sigortacılık kanunu, Karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları, ilgili her türlü yasal mevzuat.
HUKUKİ DELİLLER: Her türlü karşı delil sunma hakkımız saklı kalmak kaydıyla:
Davalı şirkete ait poliçe örneği (Sigorta şirketinden celbi talep olunur) ,
Hasar dosyası (Davalı Sigorta’dan celbi talep olunur)
………. tarihli trafik kaza tutanağı,
Mirasçılık belgesi, (Celbi talep olunur)
Nüfus kayıt örnekleri, (Celbi talep olunur)
Murise ait …… tarihli ölüm belgesi,
Kocaeli …. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2014/17 E.sayılı dosyası (celbi talep olunur)
Murise ait SGK kayıtları(Celbi talep olunur),
Tanık,
Bilirkişi,
Keşif,
Vs.. her türlü yasal delil.
SONUÇ ve İSTEM : Yukarıda arz ve izah ettiğimiz sebeplerle, tahkikat sonucunda müvekkillerimin destekten yoksun kaldığının ve zarar miktarının kesin olarak belirlenmesinin mümkün olduğu anda arttırılmak ve fazlaya ilişkin her türlü sair talep ve dava hakkımız saklı kalmak kaydı ile sigorta şirketinin temerrüt tarihinin sonrasından itibaren başlayacak yasal faiziyle birlikte 2.500 TL maddi tazminatın davalı sigorta şirketinden tahsiline karar verilmesine ; yargılama giderleri ve ücret-i vekaletin davalıya tahmiline karar verilmesini bilvekale talep ederim.
DAVACILAR VEKİLİ
AV. ESMA ŞENGÜLER
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Yargıtay Kararları
“… Asıl davanın davacılarından anne ve babanın maddi durumlarının iyi ve gelirlerinin fazla olması ve ölenin gelir ve yardımına muhtaç olmamaları anılan davacıların destekten yoksun kalma tazminatı talep etmelerine engel değildir. Nitekim destekten yoksun kalma yalnız parasal yardım olarak düşünülemez. Evladın bayram günlerinde anne ve babaya ziyareti ve evde ailesine yardımcı olması, her türlü hastalık ve sair sıkıntılarında yardıma koşma görevi maddi desteğin kapsamında değerlendirilmedir.” (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi- K:2005/9566)
