İstirdat davasını genel bazda açıklamak gerekirse, borçlu olmadığınız halde ödenen bir paranın geri alınması için ikame edilen bir davadır.
İçerik
İstirdat Nedir, Neyi Amaçlar?
İstirdat, kelime manası olarak “geri alma, (bir yeri) yeniden ele geçirme, geri alma, kurtarma” anlamına gelmektedir.
İstirdat Davasının Sonuçları Nelerdir?
Eğer ikame edilen istirdat davası, davacı lehine kabul edilirse, borçlunun ödediği paranın, harç ve giderleriyle beraber borçluya geri ödenmesine karar verilir.
Davanın, davacı lehine sonuçlanması halinde, davalı aleyhine yargılama giderlerine de hükmedilir. Dava eğer reddedilirse, borçlu bu dava nedeniyle sadece yargılama giderlerini ödeyecektir.
Kanunda doğrudan istirdat davasının görülmesine bağlanan bir tazminat düzenlemesi olmamakla beraber, ikame edilen menfi tespit davası istirdat davasına dönüşürse, alacağın en az %20’si oranında kötü niyet tazminatı talep edilebilir.
İstirdat Davası Şartları Nelerdir?
- Aleyhinde icra takibi başlatılmış olan kişinin,istirdat davasını icra takibi devam ederken açmış olması,
- Davayı açacak kişinin, ödemesini cebri icra tehdidi altında gerçekleştirmelidir,
- Kişinin ödemekle yükümlü olmadığı bir borç ilişkisine binaen ödeme yapmış olmalıdır,
- Borçlu olmadığı halde ödeme yaparak dava açmak isteyen kişi, ödeme emrine itiraz etmemiş veya itirazının kesin olarak kaldırılmış olması ile davayı açmalıdır.
- Borçlu, borçlu olmamasına yahut borçlu olmadığını ileri sürmesine karşın ödeme yapmış olmalıdır,
- Süre şartına ilişkin olarak da, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 1 yıl içinde istirdat davası açılmış olmalıdır.
Bu tip davalarda, istirdat davasının teknik detaylar içermesi sebebiyle davanın hukuki manada profesyonel bir destek alınarak açılması önem arz etmektedir.
İstirdat Davasında Görevli Mahkeme
İstirdat davalarında, davanın açılacağı görevli mahkeme, genel görev kurallarına dayanarak Asliye Hukuk Mahkemeleri’dir. Taraflar arasındaki hukuki ihtilafın niteliğine göre, Asliye Ticaret Mahkemesi, İş Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi’nde açılabilir.
İstirdat Davasında Yetkili Mahkeme
İstirdat davası, icra takibini yapan icra dairesinin bulunduğu yerde açılabilir, ayrıca davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. Burada seçimlik yetki kuralı gündeme gelmektedir.
İstirdat Davasında Arabuluculuk
İcra İflas Kanunu hükümlerini incelediğimizde, istirdat davası için arabuluculuk gerekmemekle beraber, İş Kanunundan, Tüketici kanunundan, Türk Ticaret Kanunundan kaynaklanan uyuşmazlıklar yönünden arabuluculuğa başvurma zorunluluğu mevcuttur.
İstirdat Davası Yargıtay Kararları
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 15.01.2014 tarihli kararında;
…bilindiği üzere 2004 sayılı i̇cra i̇flas kanunu’nun (i̇i̇k) 72/7 maddesi uyarınca takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir. bu açıklamalar ışığında davacının davasının 2004 sayılı i̇i̇k’nun 72/7.maddesi uyarınca açılan istirdat davası olduğu; davacı-borçlu hurşit tarafından, 2006/3347 esaslı icra dosyasında takibe konulan borcun 03.09.2007 tarihinde ödendiği, davacının eldeki davayı 17.02.2010 tarihinde açtığı ve 1 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği anlaşılmaktadır. açıklanan gerekçe ile yerel mahkemece verilen karar usul ve yasaya uygundur. direnme kararı bu nedenle onanmalıdır.(e:2013/397 k:20)
İstirdat davası yargılama usulü nedir?
İstirdat davasındaki yargılama usulü, basit usul olup, bu dava, İcra İflas Kanunu’nda düzenlendiğinden, kaynağını icra hukukundan aldığından mahkeme bu davayı basit usule göre sonuçlandıracaktır.
İstirdat davası hangi mahkemelerde açılır?
İstirdat davası, icra takibine konu edilen alacağın takibinin açıldığı yer yahut alacaklının yerleşim yeri mahkemesinde, Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır.
İstirdat davası kısmi açılabilir mi?
İstirdat davasını kısmi olarak açmaya herhangi bir engel bulunmamaktadır. İstirdat davasında geri alınması talep olunan tüm alacağın aynı hukuki nedene dayanması icap etmektedir, hal böyle olursa, kısmi dava açılmasına herhangi bir engel yoktur.
İstirdat davasında süre şartı var mıdır?
Ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 1 yıl içinde dava açılmalıdır. İstirdat davasının açılması gereken bu 1 yıllık süre, hak düşürücü süredir.
