Yabancı Elçiliklerde Çalışan Türk Vatandaşlarının Ücretlerinin Vergilendirilmesi
Türkiye’deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda çalışan Türk vatandaşlarının Gelir Vergisi Kanunu m. 16 uyarınca aldıkları ücretler bazı hallerde gelir vergisinden muaf tutulmuştur.
Gelir Vergisi Kanunu m. 15: “Yabancı Devletlerin Türkiye’de bulunan işçi, maslahatgüzar ve konsolosları (Fahri konsoloslar hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o memleketin uyruğunda bulunan memurları, Türkiye’de resmi bir göreve memur edilenler bu sıfatlarından dolayı ve karşılıklı olmak şartıyla Gelir Vergisinden muaftırlar…”
m. 16: “Yabancı elçilik ve konsoloslukların 15 inci maddeye girmeyen memur ve hizmetlilerin yalnız bu işlerden dolayı aldıkları ücretler karşılıklı olmak şartıyla Gelir Vergisinden istisna edilir.”
Gelir Vergisi Kanunu m. 61: “Ücret, işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir…”
Özetle, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu m. 15’te sayılı kişiler, gönderen ülke vatandaşı olmak ve mütekabiliyet (karşılıklılık) şartı ile diplomatik muaflıktan yararlanarak gelir vergisi ödemezler. Ancak m. 15’te sayılmamış ve yabancı ülkelerin elçilik, konsolosluklarında çalışan Türk vatandaşları Gelir Vergisi Kanunu m. 16’ya göre değerlendirilir.
Buna göre, yabancı ülkelerin elçilik ve konsolosluklarında çalışan Türk vatandaşlarının, yalnızca bu işlerden kazandıkları ücretler, karşılıklılık şartının varlığı gelir vergisinden muaf tutulmuşlardır.
Örneğin Gelir Vergisi Kanunu m. 16 uyarınca Slovakya Büyükelçiliği’nde çalışan bir Türk vatandaşı buradan kazandığı ücretten gelir vergisi kesintisi yapılmamasına rağmen, karşılıklı olma şartının gerçekleşmesi koşuluyla muafiyetten yararlanacaktır. Bu halde muafiyetten yararlanan kişinin ücret gelirini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmesine gerek olmayacaktır.
Ancak, kanunda aranan ilgili ülke ile karşılıklı olma şartı gerçekleşmemişse bu kişilerin ücretlerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmadığından( Gelir Vergisi Kanunu m. 95) ücret gelirinin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile genel hükümlere göre beyan edilmesi ve tahakkuk edecek verginin ücretli tarafından ödenmesi gerekecektir.
